نبود زیر ساخت های لازم برای تولید و اشتغال در مناطق مرزی کشور ، بیکاری و اقتصاد مرزنشینان در سایه ی مدیریت ناموفق و بی برنامگی

کمبود امکانات ، ضعف در ساخت های رفاهی ، توسعه نیافتگی و محدودیت فرصت های شغلی در استان های مرزی ، موید توزیع نامتوازن و نامتعادل امکانات در این مناطق بائث شده که اهالی مرز از بیکاری رنج برده و شغل پایدار را فقط در کلام برخی مسئولان بشنوند.

با وجود قرارداشتن ۱۶ استان در حاشیه مرزها با جمعیتی بالغ بر ۴۰ میلیون نفر ؛ اما عدم سرمایه گذاری های مناسب در دهه های اخیر ، نبود صنایع اشتغال زا و تمرکز سرمایه گذاری ها در برخی داخل مناطق کشور بائث مهاجرت اجباری هزاران نفر به داخل کشور به امید یافتن کار و دسترسی به امکانات بهتر شده است .

توزیع نامتوازن فرصت ها و سرماهی گذاری های صورت گرفته در سال های اخیر برای ایجاد صنایع و اشتغال در استان ها نه تنها بائث مهاجرت اجباری صدها هزار نفر از استان های مختلف به کلانشهر ها شده است ، بلکه بائث شده تا جمعیت باقی مانده در استان های کمتر برخوردار از فرصت سرمایه گذاری های موثر نیز اغلب با بیکاری بالا و نبود فرصت های شغلی مواجه باشند .

این مسئله در دهه های گذشته در مورد بیشتر استان های کشور وجود داشته ، اما در مورد استان های واقع در مرزهای کشور ، وضعیت بدتر است . در حال حاضر ، طبق آخرین تقسیمات کشوری ، ۱۲ استان کشور در مرزها قرار گرفته که دارای مرز خشکی با کشورهای همجوار است و مشکلات آنها با وجود نبود آب کافی برای کشاورزی و دامداری چندین برابر شده است .

مرزهایی که دور از زیرساخت ها هستند

فقدان اشتغال پایدار و ضعف زیرساخت ها از یکسو و فاصله جغرافیایی و بعد مسافت استان های مرزی با مرکزیت کشور بائث شده تا برخی از منطق مرزی به محل نسبتا مناسبی برای قاچاق کالا بدل شوند .

کمبود امکانات ، ضعف در زیرساخت های رفاهی ، توسعه نیافتگی و محدودیت فرصت های شغلی در استان های مرزی ، موید توزیع نامتوازن و نامتعادل امکانات در این مناطق در مقایسه با کلان شهرهایی همچون تبریز ، اصفهان ، تهران ، البرز ، مشهد و… است.

در چنین بستر و شرایطی جوانان جویای کار عزم خود را برای مهاجرت جزم می کنند برای دستیابی به کسب و کار ، اشتغال و امکانات هر چه بیشتر زندگی ، ساز سفر به کلان شهرها را می نوازد و یا اینکه به ناچار در دیار خود باقی می مانند و با کاستی های موجود کنار می آیند و البته عده ای نیز برای بهبود وضعیت زندگی خود به بازیگری فعال در عرصه قاچاق کالا تبدیل می شوند ، در چنین شرایطی تعریف و طراحی بازارچه های مرزی ، به عنوان راهکاری برای برون رفت از وضعیت موجود موثر خواهد بود .

وضعیت اشتغال در ۱۳ تا ۱۶ استان کشور از مجموع ۳۱ استان هم اکنون وخیم است . البته قطعا منظور تمام نقاط و شهرستان های استان های مرزی نیست و اشاره طائی به برخی مناطق واقع در استان های مرزی و به ویژه مناطق محروم کشور است که در اینصورت نیز وخامت بیکاری ، قابل تأمل است .  ادامه روند بیکاری در مناطق وسیعی از مناطق مرزی کشور بائث گسترش مهاجرت اجباری به استان های برخوردار برای کار و در نتیجه خالی شدن مناطقی از کشور از جمعیت و زندگی و در نقطه مقابل تمرکز شدید در دیگر مناطق مانند تهران خواهد بود .

۱۶ استان سیستان و بلوچستان ، خراسان جنوبی ، خراسان رضوی ، خراسان شمالی ، گلستان ، مازندران ، گیلان ، اردبیل ، آذربایجان شرقی ، آذربایجان غربی ، کردستان ، کرمانشاه ، ایلام ، خوزستان ، بوشهر و هرمزگان در حاشیه کشور واقع شده اند که هم اکنون میلیون ها نفر از جمعیت کشور را در خود جای داده اند .

طبق سرشماری ها در ۱۳ استان مرزی کشور که دارای مرز خشکی است نزدیک به ۳۵ میلیون نفر زندگی می کنند که به صورت بالقوه در خطر بحران بیکاری و وخامت در ورود به بازار کار مواجه هستند . در صورت افزودن جمعیت استان های دارای مرز آبی مازندران ، هرمزگان و بوشهر به این آمار ، جمعیت کل استان های مرزی به نزدیک به ۴۰ نفر بالغ می شود .

با این وجود ، دقیقا مشخص نیست چه تعداد از این جمعیت ساکن در استان های مرزی کشور ، دارای بحران بیکاری هستند ؛ اما به صورت کلی استان هایی مانند سیستان و بلوچستان ، ایلام ، کرمانشاه و کردستان قطعا با مسائل بیشتری در بیکاری جوانان جویای کار مواجه اند و اوضاع در برخی از استان های مرزی مانند خراسان های شمالی ، رضوی و جنوبی ، آذربایجان های غربی و شرقی به گواه آمار های شاید به بدی آنها نباشد ، ولی اوضاع در این استانهای مرزی هم چنگی به دل مردم مرزنشین نمی زند .

اما توسعه نیافتن صنعت و تولید به صورت متوازن در مناطق مختلف کشور ، در دسترس نبودن فرصت های شغلی مناسب برای کارجویان ، نبود زیرساخت های لازم برای تولید و اشتغال پایدار و همچنین تمرکز بازار کار و تولید در مناطقی از کشور مانند پایتخت و یا مناطق نفتی کشور ؛ در یکی دهه های اخیر بائث مهاجرت های اجباری از حاشیه های مرزی به مناطق مرکزی کشور شده است .

در گفتگو با نمایندگان مجلس شورای اسلامی در خصوص وضعیت اشتغال و معیشت مردم مرز نشین :

یوسفیان ملا تأکید کرد : مدیریت ناموفق و متزلزل علت بیکاری و وضعیت نامناسب اقتصادی مرزنشینان

عزت الله یوسفیان ملا در خصوص راهکارهای توسعه اقتصادی و رونق تولید و اشتغال در استان ها و شهرهای مرزی ، گفت : در بسیاری از کشورها برای اقتصاد مردم مرزنشین تأکید فراوانی صورت می گیرد ، چرا که باید اقدامات خوبی برای معیشت و اقتصاد و اشتغال پایدار مرزنشین ها صورت بگیرد تا کشور در آرامش و امنیت پایدار قرار داشته باشد .

وی با تأکید بر اینکه باید شرایط خوب و مناسبی برای بهبود زندگی و کار مردم مرزنشن بخصوص مسائل اقتصادی و کار تدارک دیده شود که این امر نیز جز با مدیریت قوی و کارآمد میسر نمی شود ، گفت : بدون شک یکی از مهمترین علل بیکاری و نامناسب بودن وضعیت اقتصادی مناطق مرزی ؛ نبود مدیریت دقیق و علمی می باشد .

نماینده مردم آمل و لاریجان در مجلس با بیان اینکه مناطق آزاد نیز در برخی از استان های مرزی شکل گرفت که متاسفانه نتوانست به اهداف واقعی خود دست یابد و بعضا محلی برای ورود کالاها و اجناس قاچاق تبدیل شده است ، بیان داشت : برای اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم مرزنشین باید تمام اقدامات لازم صورت بگیرد ، چرا که آنها عامل امنیت و آراممش در کشور هستند و باید از وضعیت زندگی مناسبی برخوردار باشند .

وی با تأکید بر اینکه باید از همه ی ظرفیت ها و پتانسیل های اشتغال زایی برای رفع بیکاری مردم شهرهای مرزی به دلیل ایجاد شغل مناسب استفادده کرد ، نباید طوری باشد که کارهای فصلی به عنوان شغل برای این مردمان تلقی گردد ، خاطر نشان کرد : توسعه و عمران اقتصادی استان ها و شهرهای مرزی باید مورد توجه جدی مسئولان امر قرار بگیرد و مدیریت مناسبی برای این مناطق در نظر بگیرند ، چرا که نبود مدیریت قوی و کارآمد علت مشکلات بوجود آمده در اقتصاد و اشتغال مرزنشینان بوده است .

یوسفیان ملا با ابراز تاسف از اینکه مسئولان نتوانست اند برای مسئله اشتغال ، اقتصاد و معیشت مناطق مرزی اقدام اساسی انجام دهند و این امر اکنون تبدیل به معضل شده است ، تصریح کرد : مدیریت در این مناطق باید مورد توجه و پیگیری جدی قرار بگیرد تا مردم بتوانند شاهد اقتصادی فعال و پویا برای کشور باشند .

عضو کمیسیون برنامه ، بودجهو محاسبات مجلس در پایان از نبود برنامه ریزی ، هدف گذاری و طراحی برای بهبود شرایط معیشت ، اشتغال و اقتصاد مردم مناطق مرزی انتقاد کرد و خواستار توجه جدی و نگاه فوری برای حل این مشکلات شد .

مرادی مطرح کرد : نبود زیرساختارهای لازم برای تولید و اشتغال در مناطق مرزی کشور

منصور مرادی در خصوص راهکارهای تئسعه اقتصادی و رونق تولید و اشتغال در استانها و شهرهای مرزی ، با بیان اینکه عدم شغل مناسب و پایدار از معضلات مناطق مرزی است و مردم از وجود کارهای فص  لی و نامناسب رنج می برند ، گفت : ظرفیت ها و شرایط خوبی برای تولید و اشتغال در مناطق مرزی وجود دارد که نیازمند مدیریت قوی و کارآمد است تا بتواند شرایط مطلوب را فراهم آورد .

وی با تأکید بر اینکه یکی از مشکلات اصلی در زمینه تولید و اشتغال مناطق مرزی ، نبود زیرساخت های مناسب ، جاده ها و امکانات رفاهی مطلوب و خوب در شهر های مرزی است ، گفت : این عوامل مشکلات و مسائل فراوانی را برای مردم بوجود آورده و آنها را با گرفتاری های اقتصادی ، معیشتی و بیکاری مواجه ساخته است .

عضو کمیسیون برنامه ، بودجه و محاسبات مجلس با اشاره بر اینکه بازارچه مرزی باشماق در استان کردستان یکی از مرزهای مهم و تاثیرگذار در امر صادرات در کشورمان است ، افزود : متاسفانه به دلیل مدیریت نامناسب و ضعیف تاثیر مناسبی بر اقتصاد مردم و شهرهای اطراف نداشته و تولید و اشتغال در استان نیز رشد و جهشی را شاهد نبوده است .

وی با بیان اینکه یکی از مسائل مشکلات و البته سوالات اصلی مردم منطقه این است که چرا سهمی از درآمدهای حاصل از ترانزیت کالا و خدمات و استفاده از جاده های ترانزیت به شهرهای استان اختصاص داده نمی شود ، تصریح کرد : مطمئنا کارآمدی و توسعه اقتصاذی مناطق مرزی می تواند تاثیرات خوبی در صادرات داشته باشد و به تولید و اشتغال استان ها نیز کمک شایانی داشته باشد .

مرادی با ابراز تاسف از اینکه به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی و معیشتی مناطق مرزی شاهد حداقل ها در زندگی مردم این نقاط هستیم و موضوع اشتغال در این مناطق اصلا خوب نیست ، تصریح کرد : اگر مدیریت خوب و کارآمدی در این نقاط باشد می تواند در جهت توسعه و بالندگی نقاط مرزی و ایجاد شغل پایدار قدم بردارد .

نماینده مردم مریوان در مجلس با تأکید بر اینکه باید برای بهبود وضعیت اقتصاد و اشتغالزایی مردم تلاش شود تا ضمن جلوگیری از مهاجرت مردم به دیگر شهرها ، امنیت پایدار را نیز ایجاد گردد ، گفت : مطمئنا با وجود شغل و تولید ما می توانیم شاهد مهاجرت معکوس مردم از شهرها به روستاها و نقاط مرزی باشیم که این مسئله نیازمند مدیریت است .

علیرضا بیگی : عدم آمایش منطقه ای در بررسی توانمندی های اقتصادی استان ها عامل بیکاری در مناطق مرزی است

علیرضا بیگی در خصوص راهکارهای توسعه اقتصادی و رونق تولید و اشتغال در استانها و شهرهای مرزی با تأکید بر اینکه متاسفانه به واسطه عدم آمایش منطقهای و بررسی توانمندیها و ظرفیتهای اقتصادی مناطق مرزی نتوانستیم به خوبی شرایط مطلوب را برای تولید و اشتغال پایدار این مناطق بدست آوریم ، گفت : بهبود توسعه و رونق اقتصادی و اشتغال پایدار مناطق مرزی بدون شک می تواند به اقتصاد مقاومتی کمک شایانی انجام دهد و بائث تقویت روند کشور گردد .

وی افزود : مناطق آزاد نیز که به عنوان یک ظرفیت در این مسئله به دلیل مشکلات و مسائلی که دچار آن شد ، نتوانست جایگاه و نقش خوبی را ایفا کند و متاسفانه تبدیل به یکی از راههای واردات کالا و اجناس قاچاق به داخل کشور شده است .

عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه متاسفانه به دلیل عدم مدیریت مناسب بازارچه های مرزی و مناطق مرزی نیز توانستند تبدیل به محلی برای اشتغال و ارز آوری برای کشور و استان های مرزی شوند ، تصریح کرد : مسئولان نتوانستند برای امرار معاش و اشتغال پایدار مرزنشین ها اقدام جدی و مناسبی را انجام دهند ؛ در حالی که توجه جدی به مرز ها بائث امنیت پایدار در کشور خواهد شد .

وی با ابراز تاسف از اینکه مناطق آزاد تجاری به جای اینکه فرصتی برای استان ها و مناطق مرزی باشد ، تهدیدی برای اقتصاد و معیشت مردم این مناطق تبدیل شده است ، خاطر نشان کرد : به همین دلیل نیز مجلس به منظور کنترل مناطق آزاد در برنامه ششم این مناطق را در تابعیت وزارت اقتصاد قرار داده و محدودیت های را برای آنها در نظر گرفته است .

نماینده مردم تبریز اسکو و آذرشهر در مجلس با تأکید بر اینکه ظرفیت های فراوانی در شهرها و مناطق مرزی برای توسعه و رونق وجود دارد که عدم مدیریت و توجه جدی به آنها بائث شده که این ظرفیت ها مورد استفاده قرار نگیرد ، گفت : توانایی خوبی در ساحل رودخانه ارس وجود دارد که آب قابل توجهی دارد که می تواند برای کشت گلخانه ای ، صنایع پر آب مانند پتروشیمی ، فولاد ، پالایشگاه مورد استفاده قرار بگیرد ه عدم مدیریت مناسب بائث شده که شاهد این امر نباشیم .

وی با بیان اینکه موضوع اشتغال و توجه به معیشت مردم و اقتصاد زندگی مرزنشینان را ازجمله مسائل بسیار مهم در برقراری امنیت مرزها خواند و گفت : معیشت و اشتغال مردم مرزنشین بائث می شود که جلوی بسیاری از ناهنجاری ها و مشکلات مرزی گرفته شود و دشمنان در تحرکات خود ناکام بمانند .

علیرضا بیگی با تأکید بر اینکه بی شک با رونق وضعیت اقتصادی و معیشتی مرزنشینان ، می توان شاهد بهبود وضعیت مرزها در کشورها و جلوگیری از ورود تروریست ها و برهم زنندگان امنیت کشور باشیم ، افزود : باتوجه به ظرفیت های بسیار خوب و مناسبی که در حوزه های کشاورزی ، صنعت و نیروی انسانی در شهرهای مرزی وجود دارد ؛ می تواند با اعتماد به جوانان مرزنشین شاهد بهبود وضع آنها باشیم ا دشمنان از آنها سوءاستفاده نکنند .