نظر کارشناسان در مورد آینده بنزین چیست ؟

پرونده بنزین همچنان باز است و در حالی که دولت همواره بر اینکه تصمیمی برای سهمیه بندی یا دو نرخی کردن بنزین ندارد ، تاکید می کند ، بهارستانی ها هر روز یک طرح جدید را برای سرنوشت بنزین معرفی می کنند . به گزارش ایسنا ، تحولات اخیر بازار ارز باعث شد نرخ بنزین ایران با کشور های همسایه که پیش از این هم تفاوت داشت تغییر چشم گیری پیدا کند و ولع قاچاقچیان برای قاچاق این فراورده نفتی دو چندان شد . از سوی دیگر میزان مصرف انن فراورده  نفتی به حد انفجار رسیده است به طوری که آمار مصرف بنزین هفت ماه است که محرمانه مانده و در اختیار رسانه ها قرار نمی گیرد . این اتفاقات در حالی است که طبق آخرین گزارش ، در ایران بیش از ۴۵ میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می شود ؛این در حالی است که چین با یک و نیم میلیارد جمعیت ، ۳۷ میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می کند . ۱۵ درصد یارانه ای که در دنیا و در حوزه انرژی پرداخت می شود متعلق به ایران است . یعنی ۱۰ درصد درآمد ناخالص داخلی را به یارانه اختصاص می دهیم . ۵۰ درصد یارانه انرژی به سه دهک ثروتمند جامعه اختصاص می یابد . این در حالی است که کم تر از سه درصد هزینه این دهک ها ، به سوخت مربوط است . در این میان دولت  از بازگشت کارت سوخت به چرخه سوخت گیری خبر داد و از مالکان خودرو و موتورسیکلتی که فاقد کارت سوخت بودند خواست تا برای دریافت کارت سوخت المثنی اقدام کنند . اقدامی که شاعبه سهمیه بندی و دونرخی شدن نرخ سوخت را بین مردم ایجاد کرد اما دولت آن را رد کرده و همواره بر این تاکید که بنزین دونرخی با سهمیه بندی نخواهد شد .

طرح های مجلس در یک نگاه

بر این اساس  آخرین روز دی ماه بود که طرح سهمیه بندی بنزین در مجلس اعلام وصول شد و از آن روز تاکنون مجلس نشینان طرح های مختلف خود را برای بنزین ارائه می کنند . در این راستا ، یک عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه کل کشور سال ۱۳۹۸ از تشکیل کمیته در این کمیسیون برای بررسی موضوع سهمیه بندی بنزین خبر داد و تاکید کرد : هنوز تصمیمی در این رابطه گرفته نشده است  . همچنین حسینعلی حاجی دلیگانی ، طراح طرح سهمیه بندی بنزین با تشریح جزئیات این طرح گفت که در صورت تصویب نهایی این طرح یک لیتر بنزین به هر ایرانی در روز تعلق می گیرد. از سوی دیگر احمد امیرآبادی فراهانی ، عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه کل کشور سال ۱۳۹۸ از پیشنهاد خود برای اختصاص ماهانه ۲۴ لیتر بنزین به هر ایرانی دارای کد ملی در سال آینده خبر داد و گفت که بر اساس این طرح افراد در صورت عدم مصرف سهمیه سوخت ، می توانند اعتبار خود را به دیگران واگذار کنند . همچنین محمدرضا پورابراهیمی ، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی پیشنهاد این کمیسیون را برای وضع عوارض بر مصرف سوخت به صورت پلکانی در بودجه سال آینده تشریح کرد و گفت : در این روش قیمت سوخت برای حمل و نقل عمومی افزایش پیدا نمی کند . بنابراین اجرای این روش اثر تورمی نخواهد داشت .

کارشناسان چه می گویند ؟

این پیشهادات در حالی از سوی نمایندگان مجلس مطرح می شود که کارشناسان حوزه انرژی واقعی کردن نرخ بنزین و سهمیه بندی را بهترین تصمیم درمورد بنزین در شرایط فعلی کشور می دانند . در این راستا ، عباس کاظمی – مدیر عامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی – با تاکید بر اینکه واقعی کردن نرخ بنزین بهترین راهکار است ، به ایسنا گفت : ۴۰ سال است گفته می شود جامعه کشش قیمت واقعی را ندارد و این کار انجام نشده است . در حال حاضر همه کالاها با قیمت بین المللی خریداری می شود . البته من هیچ نظر خاصی در این مورد ندارم . حسین ضیاء کاشانی – مدیرعامل اسبق شرکت ملی پخش – نیز با اشاره به تاریخچه کارت سوخت به ایسنا گفت : کارتی به نام کارت هوشمند سوخت طراحی و اجرا شد که نرم افزاری دارد که به عنوان کارت خودرو مورد استفاده قرار بگیرد و همه مسائل از جمله سرقت ماشین تحت کنترل گرفته شود . قرار بود با این کارت هر کسی  با وسیله نقلیه خودش سوخت گیری کند از سوی دیگر قرار شد تجهیزاتی داخل جایگاه ها نصب شود تا کارت سوخت با خودرو تطبیق داده شود . این کارت می توانست از قاچاق سوخت هم جلوگیری کند .

افزایش قیمت سوخت منطقی نیست

مدیرعامل اسبق شرکت ملی پخش با تاکید بر این که در شرایط کنونی کشور افزایش قیمت سوخت منطقی نیست ، اظهار کرد : افزایش قیمت سوخت با این که قدرت خرید فعلی مردم منطقی نیست و بهترین راهکار عملیاتی کردن کارت هوشمند سوخت است . وی با بیان این که با بکارگیری کارت هوشمند سوخت مصرف بنزین در کشور ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش پیدا خواهد کرد ، گفت : کشور باید به ناچار به سمت دونرخی شدن نرخ سوخت حرکت کند . البته راهکار منطقی این است که قیمت انرژی در کشور را با سبد انرزی منطقه تطبیق دهد . این که نرخ بنزین در ترکیه ۱۰ هزار تومان و در ایران ۱۰۰۰ تومان است مهم ترین عامل قاچاق سوخت است و عده زیادی که در شرایط فقر به سر می برند از این طریق درآمدزایی می کنند . این تحلیلگر حوزه انرژی با تاکید بر این که راهکار عاقلانه این است که نرخ بنزین در کشور با کشورهای پیرامون مطابقت داشته باشد ، اظهار کرد : اما نمی توان در این شرایط قیمت بنزین را هزار به ۰۰۰٫۹ تومان افزایش داد . البته باید به این توجه داشت بنزین دو نرخی شد مانند نرخ ارز تک نرخی خواهد شد . وی در ادامه با اشاره به طرح مجلس شورای اسلامی در مورد اختصاص یک میلیون لیتر به هر ایرانی ، گفت : ظاهر این طرح حاکی از عدالت محوری است . هر فردی سرانه تولید بنزین را می گیرد و افرادی که بنزین مصرف نمی کنند غرامت می پردازند . اما این که سازوکار این طرح چگونه عملیاتی خواهد شد را متوجه نشدند . مدیرعامل اسبق شرکت ملی پخش ادامه داد : بهتر است به مردم اعلام شود نرخ واقعی بنزین لیتری ۴٫۵۰۰ تومان است و یارانه و نرخ کنونی بنزین به افرادی که باید پرداخت شود . در این شرایط یک خانواده بم هشت فرزند سهمیه بنزین دریافت می کند که عاقلانه و عالمانه نیست . ضیاء کاشانی این سوال را مطرح کرد که هدف از افزایش نرخ بنزین چیست و افزود : باید بررسی شود هدف افزایش درآمد برای دولت است یا کاهش یارانه های پرداختی . وی در ادامه با اشاره به طرح دیگر مجلس شورای اسلامی مبنی بر وضع عوارض پلکانی بر مصرف سوخت گفت : اجرای این طرح آثار تورمی روی جامعه خواهد داشت باید به مردم توضیح دهند که هدف سه نرخی کردن قیمت بنزین چیست ؟

سهمیه بندی ، بهترین راهکار

فرید عامری – مدیرعامل اسبق شرکت ملی چخش فراورده های نفتی – نیز بر اینکه دولت باید به تدریج نه تنها نرخ بنزین بلکه نرخ همه فراورده های نفتی را واقعی کند تاکید کرد و به ایسنا گفت : باید سازوکاری در نظر گرفته شود که افزایش قیمتی که رخ می دهد در جامعه کنترل شود .