روانشناسی سازمانی

تقریبا نصف کل روانشناسان در جامعه ی آمریکا در حیطه ی تخصصی روانشناسی بالینی و روانشناسی مشاوره کار می کنند و همین عامل می تواند به طور کلی منجر به شکل گیری نوعی قالب فکری نسبت به فعالیت روانشناسان گردد. به نحوی که در جامعه ی خودمان به وضوح شاهد این پدیده ایم . تعریفی که جامعه ی ما از روانشناسان و روانشناسی ارایه می نماید حاکی از خلاصه شدن روانشناسی در سر و کار داشتن با بیماران روانی است لیکن امروزه گستره روانشناسی و مشاوره به تمام جنبه های زندگی کشیده شده. در جامعه ی آمریکا به عنوان مهد روانشناسی دنیا ، تقریبا چهار درصد از کل روانشناسان در ضمینه ی صنعتی سازمانی ، دارای مدرک تحصیلات دانشگاهی فوق لیسانس و بالاتر در این رشته به صورت خالص ، از شمار انگشتان دو دست نیز کمتر است.

قبل از سال۱۹۰۰ حتی نامی از روانشناسی سازمانی وجود نداشت . تا اینکه روانشناسی به نام برایان مقاله ای در این باره که چگونه تلگرافچیهای حرفه ای مهارت خود را در زمینه فرستادن و گرفتن پیام توسعه دهند، انتشار داد . چند سال بعد در سال ۱۹۰۴ مطالعه ی روانشناختی تحت عنوان فعالیتها و کنش های بهم پیوسته که در زندگی روزانه آشکار می شود ، انجام گرفت که گام های آغازین در مطالعه ی مربوط به حوزه روانشناسی سازمانی بود . سه شخص به عنوان پدران بنیان گذار روانشناسی سازمانی شناخته شده اند که هرچند به طور مستقل کار کرده اند ، ولی در اصل کار آنها آشکارا همپوشی داشته است.

والتر دلیر اسکات به عنوان یک روانشناس بر این نکته تاکیید داشت که رهبران موسسات بازرگانی در تبلیغات خود نیاز به کاربرد علم روانشناسی دارند . فردریک تیلور ارزش طراحی مجدد شرایط کاری را برای دستیابی به بازده والتر برای کارخانه و دستمزدی بهتر را برای کارگران محقق ساخت . هوگو مونستر برگ یک روانشناس آلمانی با آموزش آکادمیک سنتی بود . او به صنعت علاقمند بود . او در کتاب خود گزینش کارکنان ، طراحی شرایط کار و کاربرد روانشناسی فروش را مورد بحث قرار داده است . بعد از جنگ جهانی اول و دوم روانشناسی سازمانی توسعه بیشتری پیدا کرد و قلمرو تخصصی خود را وسعت داد.

روانشناسی سازمانی چیست؟

به طور کلی روانشناسان سازمانی رفتار را در موقعیت های کاری مورد مطالعه و بررسی قرار می دهند . روانشناسی صنعتی سازمانی دارای دو جهت است : علم و عمل.

عنوان روانشناسی صنعتی سازمانی ، با حفظ تفاوتهای مفهومی موجود ، در انگلستان روانشناسی حرفه ای ، بیشتر کشورهای اروپایی روانشناسی کار و سازمانی ، کانادا و استرالیا روانسناسی صنعتی سازمانی و آفریقای جنوبی روانشناسی صنعتی اتلاق می گردد و تحت این  عنوان ها روانشناسان به کار و فعالیت می پردارند.

سالیان پیش بلوم و نیلور (۱۹۶۸) روانشناسی صنعتی سازمانی را این چنین تعریف کردند :

“کربرد یا گسترش حقایق و اصول روانشناختی به مشکلات انسان هایی که در زمینه ی صنعت و تجارت کار می کنند.”

_ روانشناسی سازمانی برای ما چه مفهومی دارد ؟

حرفه ی شما و هر فرد دیگری یک احساس هویت و جایگاه (منزلت) برای شما و دیگران فراهم می کند که در حقیقت بیانگر آن است که شما “کی” هستید. شغل شما شاید شرایطی را برایتان فراهم کند که مهارت جدیدی را یاد بگیرید و درگیر چالشی تازه شوید . همچنین آن شغل موجبات پاداش اجتماعی را برآوردن نیاز شما به تعلق داشتن به گروهی خاص فراهم می نماید و این آسودگی خاطر در شما ایجاد می کند که فردی مورد قبول و با ارزش برای همان گروه هستید . یک شغل می تواند فرصت های دوست یابی را برای شما فراهم آورد و شرایطی را مهیا نماید که بتوانید با افرادی که به آنها علاقه مندید ، ملاقات نمایید.

از سوی دیگر کار می تواند برای سلامتی شما خطرناک باشد . علاوه بر خطرات بدنی موجود در اغلب محیط های کاری ، شرایط نامساعد کار می تواند اضطراب و محرومیت را پدید آورد . اگر شما در کار خود خسته شدید تمام برنامه هایتان برای پیشرفت بی نتیجه خواهد ماند و یا مافوق خود خشمگین خواهید شد و در پایان کار روزانه این نارضایتی را به خانه خواهید برد و بستگان و خانواده و دوستان خود را متاثر خواهید کرد.

 

استرس های کاری به عدم سلامت روانی و جسمانی منجر می گردند . یک مطالعه ی تحقیقی طئلی نشان دادکه خشنودی شغلی یک پیش بینی مهم برای طول عمر می باشد . کارکنانی که از شغل خود خشنوداند عمر طولانی تر از آنهایی دارند که از شغلشان ناخوشنودند .

 

یکی از مهمترین تصمیم هایی که انسان در طول زندگی خود می گیرد انتخاب یک شغل به نحوی است که با علایق ، مهارت ها و خلق و خوی او هماهنگ باشد . به همین دلیل مطالعه و آشنایی با رشته ی روانشناسی صنعتی سازمانی شاید بیشترین رابطه ی شخصی را با زندگی حرفه ای شما در آینده داشته باشد . یافته ها و کنش های روانشناسان صنعتی سازمانی در سازمان ها از توانایی های شما لزوما حمایت می کند و وضعیت شما در سازمان مشخص خواهد کرد ، از جمله شیوه ی انجام وظایف شغلی شما ، منزلت و میزان حقوق ، سطح مسولیت و آن رضایت شخصی را که می خواهید به آن برسید ، تعیین خواهد نمود .

_ روانشناسی سازمانی و شغل شما

اگر شما زیر دست مستقیم ندارید و به عنوان مهندس ، حسابدار و یا تکنیسین در میان دیگر کارکنان کار می کنید ، باید مهارت های روابط انسانی را به خوبی کسب نمایید .

دانستن این که چگونه با دیگران کنار بیایید می دتواند معانی متفاوتی میان شکست و پیروزی داشته باشد . شما طالب موفقیت و رشد سازمانی که در آن کار می کنید ، هستید . سازمان باید محصولات خود را با بالاترین اثر بخشی و کیفیت تولید نماید . ماشین آلات ، تجهیزات و شرایط کاری باید جو کاری مولد را ایجاد نماید .

روانشناسان صنعتی سازمانی در جهت کمک به طراحی محیط کار در راستای به حداکثر رساندن کارایی و تولید اقدامات موثری می کنند . روانشناسان صنعتی سازمانی ، در تمام سطوح زندگی سازمانی ، برای کارکنان و کارفرمایان خدمات اساسی ارایه می کنند . روانشناسی که در دنیای کار کاربرد دارد برای دو موضوع ارایه خدمت می کند . ” برای شما و برای سازمان شما ” یکی نمی تواند بدون آن که دیگری منتفع گردد سود ببرد .

_ روانشناسی سازمانی و زندگی روزانه شما

روانشناسی سازمانی در زندگی شخصی شما کاربرد بیشتری دارد تا در زندگی شغلی شما . این علم نگرش ها و رفتارهای شما را در سایر نقش ها تحت تاثیر قرار می دهد . برای مثال ، به عنوان مصرف کننده ، رای دهنده و راننده . چه نیرو و عاملی در استفاده از یک نوع خمیردندان خاص و نوع ماکارونی که مرتبا آن را مصرف می کنید ، انتخاب شما را تحت تاثیر قرار می دهد؟

آگهی های تجاری به ما می گویند که پوشیدن فلان لباس ، استفاده از نوع ادکلن خاص و سوار شدن در فلان خودرو ، مقبولیت عام ما را بیشتر می کند و سبب افزایش موفقیت ما خواهد گردید . اغلب کسانی که این نیازها را تشخیص می دهند و ایجاد می نمایند و در جهت برآوردن

انها شعار می دهند ، روانشناس اند . تکنیک های روانشناسی برای ترویج و تبلیغ کاندیداهای سیاسی مورد استفاده قرار می گیرند . کسب آرای عمومی نیازمند کسب آگاهی رهبران سیاسی است از این که مردم در مورد نکات مختلف چه احساسی دارند .

روانشناسان در طراحی و طرح جلوه ها و تابلوها آسان و نمایش بصری مطلع کننده و برای تفسیر آسان می باشند . شکل و رنگ های علائم بزرگراه ها نتیجه ی تحقیقات روانشناسان صنعتی سازمانی است . روانشناسان اتاقک خلبان در هواپیما ، وسایل خوکار تلفن ها ، اجاق های میکروویو  ، و نمایشگر (مونیتور) و کی بورد و نوت بوک را به نحوی برای ساخت طراحی می کنند که استفاده کنندگان از این وسایل آن ها را هم دوست داشته باشند .

_ مفهوم روانشناسی صنعتی سازمانی برای کارفرمایان

مشکلی برای غیبت کارکنان در نظر بگیرید . تکنیک های مورد استفاده روانشناسان صنعتی سازمانی برای کاهش غیبت می تواندصرفه جویی بسیار قابل توجهی را به دنبال داشته باشد.

یک مشکل بسیار مهم و قابل توجه از مشکلات سازمان ها ترک کار است . با ترک کار یک کارمند و یا کارگر ، شرکت سرمایه گذاری های مصروف روی آن فرد را که برای انتخاب و آموزش او هزینه کرده از دست می دهد و سپس از نو باید فرد جایگزین او را گزینش و آموزش دهد و برای فرد تازه استخدام دوباره سرمایه گذاری نماید.

مطالعات انجام گرفته توسط روانشناسان صنعتی سازمانی و به کارگیری راه های پیشنهادی آنان می تواند به میزان قابل توجهی سبب کاهش ترک کار گردد.

یکی دیگر از علایق اصلی روانشناسان صنعتی سازمانی خشنودی شغلی است . بهبود نگرش نیرو کار از شغل و کارفرما می تئاند شکایات و دیگر مناقشه های کارکنان را کاهش دهد و سببر کاهش غیبت ، دیرآمدگی ، ترک کار ، کم کاری ، تولید بنجل(بدون کیفیت) و حوادث گردد . روش های مناسب گزینش کارکنان که توسط روانشناسان صنعتی سازمانی طراحی شده به حصول این اطمینان که متقاضیان شایسته ی استخدام گردند ، یاری می رساند.

به طور کلی استفاده از آزمون ها در برنامه های گزینش ، ورود تعداد افراد استخدام شده فلقد صلاحیت را به میزان ۶۱درصد کاهش داده است.