باکتری سِل حالا به یکی از کشنده ترین باکتری های جهان تبدیل شده و سالانه میلیون ها قربانی می گیرد و این تعداد قربانی درحالیست که درمان های موثری برای این بیماری وجود دارد و تنها نیاز است که به موقع شناسایی و تحت درمان قرار گیرد.

تصور خیلی ها بر این است که بیماری سل و خطرات آن مربوط به گذشته های دور است، اما این باکتری همانطور که آمار قربانیان آن نشان می دهد خیلی قدرتمند در دنیا به پیش می رود و امروزه اگر در کشورمان شاهد کاهش چشمگیر مرگ و میر این بیماری هستیم به خاطر توسعه زیرساخت های بهداشتی و درمانی و انجام واکسیناسیون سل در بدو تولد است، اما به هرحال مواردی از این بیماری در کشور ما هم وجود دارد و نیاز است که افراد با شناسایی علائم آن سریعا به پزشک مراجه کرده و تحت درمان قرار گیرند.

دکترمحمدحسین زمانیان متخصص بیماری های عفونی  از بیماری سِل به عنوان یک بیماری عفونی شایع در جهان یاد می کند که عامل اصلی ایجاد آن “مایکوباکتریوم توبرکلوزیس” است.

وی افزود: این باکتری بطور معمول ریه ها را درگیر می کند، اما این امکان وجود دارد که سایر قسمت های بدن از جمله مغز و استخوان ها را نیز درگیر کند.

وی افزود: راه انتقال این باکتری از طریق سرفه و عطسه فرد آلوده است، اما خوشبختانه قدرت سرایت بالایی مانند کرونا ندارد و فرد باید مدت طولانی تری با یک بیمار در محیط بسته بماند که مبتلا شود.

زمانیان خاطرنشان کرد: امکان انتقال این باکتری از طریق آب و غذا، تماس جنسی، نیش حشرات و… وجود ندارد و عمدتا از طریق عطسه و سرفه و در تماس طولانی مدت با بیمار منتقل می شود.

وی تصریح کرد: نکته قابل توجه درخصوص این باکتری، پنهان شدن آن در بدن افراد به مدت چمد ماه و شاید سالها و یا شاید برای همیشه عمر است. این باکتری از هر ۱۰ نفر مبتلا تنها در یک نفر ایجاد علائم کرده و بصورت آشکار ظاهر می شود و در مابقی افراد بصورت عفونت پنهان باقی می ماند و علائمی بروز نمی دهد، مگر اینکه بعد از گذشت ماه ها یا سالها شرایط برای ظهور علائم بیماری فراهم شود. بطور مثال سیستم ایمنی فرد ضعیف شود که این موضوع را در مبتلایان ایدز شاهد هستیم.

وی افزود: در حال حاضر یکی از مرگبارترین بیماری های برای مبتلایان HIV همین بیماری سل است و اغلب شاهد بروز بیماری سل در این افراد هستیم.

این متخصص بیماری های عفونی خاطرنشان کرد: سل پنهان همانطور که از نامش پیداست علائم ندارد، اما زمانی که به مرحله بروز علائم برسد در صورت عدم درمان به موقع تا ۵۰ درصد می تواند کشندگی داشته باشد که آمار بالایی است.

وی افزود: در همین راستا شناسایی به موقع بیماران ضروری است و نیاز است که علائم به موقع تشخیص داده شود.

زمانیان سرفه، تب، تعریق شبانه و کاهش وزن بدون دلیل را از جمله علائم اولیه ابتلا به سِل عنوان کرد و افزود: برخی از این علائم را در سایر بیماری ها از جمله آنفلوآنزا هم شاهد هستیم و افراد نباید سریعا در خصوص ابتلا به سل نگران شوند و تنها نیاز است که به پزشک مراجعه کنند.

وی افزود: در کنار اینها با پیشرفت بیماری علامت بارز بیماری خلط خونی و نیز سرفه های طولانی مدت و بدون دلیل همراه با تب و لرز و تشدید کاهش وزن است.

این متخصص بیماری های عفونی گفت: با شناسایی این علائم و مراجعه به پزشک اقدامات درمانی برای بیمار شروع می شود و خوشبختانه با درمان های فعلی عمده بیماران به راحتی درمان می شوند.

وی افزود: این درمان ها شش ماهه بوده که در دو ماه اول چهار دارویی و در چهار ماه بعدی بصورت دو دارویی پیگیری می شود.

زمانیان خاطرنشان کرد: متاسفانه در حال حاضر معضل اصلی درمان سل در جهان، بروز “سل مقاوم به درمان” است که عمدتا در بیمارانی که دارو را درست و به موقع مصرف نمی کنند مشاهده می شود.

وی افزود: در صورت بروز سل مقاوم به درمان، فرد مبتلا ۱۸ تا ۲۴ ماه باید تحت درمان قرار گیرد و اگر مشکلات زمینه ای داشته و به خوبی این درمان را انجام ندهد و بدن ضعیفی به لحاظ ایمنی داشته باشد، امکان مرگ او وجود دارد. پس بیماران باید بطور جد برنامه درمان خود را پیگیری کرده و داروها را به موقع و به اندازه مصرف کنند.

زمانیان با بیان اینکه تنها بیماران بدحال سل بستری می شوند، گفت: اگر مبتلایان دو هفته بطور کامل دارو مصرف کرده و نتیجه تست خلط آنها پس از این مدت منفی شود، می توانند از قرنطینه در منزل خارج شده و به راحتی به زندگی خود در کنار اعضای خانواده ادامه دهند، به شرط آنکه مصرف دارو را با دقت ادامه دهند.

وی افزود: در کنار این اقدامات درمانی موثر آنچه موجب شده در ایران شاهد کاهش آمار این بیماری خطرناک و واگیر باشیم واکسیناسیون سل است که برای تمامی افراد در بدو تولد انجام می شود و از بروز فرم شدید این بیماری و به ویژه مننژیت سلی جلوگیری می کند./ایسنا کرمانشاه