بدنسازی حرفه‌ای، ورزشی پرطرفدار در سراسر جهان است که همزمان با تبلیغ تناسب اندام و انضباط فردی، با رویکردهایی همراه شده که سلامتی ورزشکاران را در معرض تهدید قرار می‌دهد. تمرین‌های شدید، رژیم‌های سخت، استفاده از مکمل‌ها و فشار برای رسیدن به اندامی خاص، همه می‌توانند به بدن به‌ویژه قلب، فشار وارد کنند. طی سال‌های اخیر، گزارش‌هایی از مرگ‌های ناگهانی در میان بدنسازان جوان و به ظاهر سالم، موجب نگرانی‌های جدی شده است. اما تا پیش از این، اطلاعات مشخصی درباره میزان این خطرات در دست نبود.

مرگ ناگهانی قلبی، که معمولا در اثر اختلالات قلبی پنهان اتفاق می‌افتد، پدیده‌ای نادر در میان جوانان سالم است. با این حال، بدنسازان به‌ویژه در سطح حرفه‌ای، بیشتر از دیگران در معرض این نوع مرگ قرار دارند. از آنجا که فرهنگ غالب در بدنسازی گاه ورزشکار را به استفاده از روش‌های پرخطر سوق می‌دهد، بررسی علمی این موضوع اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.

در همین راستا، تیمی از محققان به سرپرستی دکتر مارکو وکیاتو از دانشگاه پادوا در ایتالیا، مطالعه‌ای جامع بر روی وضعیت سلامت بدنسازان مرد انجام دادند. در این تحقیق، با بررسی اسامی بیش از ۲۰ هزار بدنساز که بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ در مسابقات رسمی فدراسیون جهانی بدنسازی شرکت کرده بودند، تلاش شد تا آمار دقیق‌تری از مرگ و مرگ ناگهانی در این رشته به دست آید.

پژوهشگران ابتدا فهرستی از بدنسازان را از منابع رسمی مسابقات و همچنین پایگاه‌های داده غیررسمی استخراج کردند. سپس با جست‌وجو در منابع خبری، شبکه‌های اجتماعی، انجمن‌های تخصصی و وبلاگ‌ها به دنبال اطلاعاتی درباره مرگ این افراد رفتند. گزارش‌های یافت‌شده با منابع متعدد تطبیق داده شد و توسط دو پزشک مرور گردید تا علت مرگ به‌درستی مشخص شود.

نتیجه این بررسی‌ها نشان داد که از میان ۲۰۲۸۶ بدنساز، ۱۲۱ نفر فوت کرده‌اند و میانگین سنی آن‌ها در زمان مرگ، ۴۵ سال بوده است. از این میان، ۳۸ درصد مرگ‌ها مربوط به ایست ناگهانی قلبی بوده و بدنسازان حرفه‌ای بیش از پنج برابر بیشتر از بدنسازان آماتور در معرض این نوع مرگ قرار داشتند.

در گزارش‌های کالبدشکافی محدود موجود، عواملی نظیر بزرگ‌شدن غیرطبیعی قلب و گرفتگی عروق قلب دیده شده و در مواردی، استفاده از مواد آنابولیک (هورمون‌های عضله‌ساز) تأیید شده است. این یافته‌ها نشان می‌دهند فشار بالای جسمی و روانی در بدنسازی حرفه‌ای، همراه با روش‌های خطرناک برای رسیدن به فرم بدن دلخواه، می‌تواند آسیب‌های جدی به قلب وارد کند.

اهمیت این نتایج که نشریه معتبر European Heart Journal وابسته به انجمن قلب اروپا منتشر شده‌اند، تنها در شناسایی عامل مرگ نیست، بلکه در پیام‌هایی است که برای بدنسازان، مربیان، پزشکان و سیاست‌گذاران دارد. پژوهشگران تأکید می‌کنند که بدنسازی به خودی خود مضر نیست، اما تبدیل آن به یک رقابت افراطی، بدون نظارت و با توسل به روش‌های نادرست، سلامت افراد را تهدید می‌کند. نیاز به فرهنگ‌سازی، جلوگیری از دوپینگ، و طراحی برنامه‌های پایش سلامت در این ورزش کاملا احساس می‌شود.

نکته نگران‌کننده دیگر، درصد بالای مرگ‌های غیرقلبی در این گروه است؛ بر این اساس، حدود ۱۵ درصد از مرگ‌ها ناشی از حوادثی نظیر تصادف، خودکشی یا مصرف بیش از حد مواد بوده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد فشارهای روانی و آسیب‌های ذهنی در میان بدنسازان هم نیازمند توجه جدی است.