بیماری آلزایمر یکی از شایع‌ترین اختلالات شناختی است که با از دست دادن تدریجی حافظه و توانایی‌های شناختی بروز می‌کند و به مرور زمان نیاز به مراقبت و حمایت شبانه‌روزی بیمار را افزایش می‌دهد. مراقبین این بیماران غالباً اعضای خانواده هستند که مسئولیت سنگین نگهداری از بیمار را بر عهده دارند. این مسئولیت می‌تواند فشارهای روانی و عاطفی زیادی را به مراقبین تحمیل کند، به‌ویژه زمانی که شاهد زوال تدریجی توانایی‌های بیمار خود هستند. ازاین‌رو، بررسی بار روانی مراقبین و شناسایی روش‌های موثر برای کاهش این فشارها اهمیت ویژه‌ای دارد.

بسیاری از تحقیقات نشان داده‌اند که مراقبت از بیماران آلزایمر می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت جسمانی و روانی مراقبین بگذارد. مراقبت طولانی‌مدت و بدون وقفه، افزایش استرس، افسردگی، اضطراب و فرسودگی شغلی از جمله چالش‌هایی است که مراقبین با آن مواجه می‌شوند. به همین دلیل، تحقیقات بیشتر برای شناخت بهتر این مشکلات و ارائه راهکارهایی برای کاهش فشار روانی مراقبین ضروری است. پرداختن به این موضوع می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی مراقبین کمک کند و همچنین تأثیرات مثبت بر روند مراقبت از بیماران آلزایمر داشته باشد.

در پژوهشی که به‌تازگی توسط گروهی از محققان انجام شده است، تأثیرات روانی که مراقبین بیماران آلزایمر تجربه می‌کنند، مورد بررسی قرار گرفته اند. این تحقیق توسط مهدی رستمی، از گروه روانشناسی موسسه پژوهشی کی من در کانادا و با همکاری دانشگاه‌های غربی انتاریو و شرق لندن انجام شده است. محققان در این پژوهش تلاش کردند تا با بررسی بارهای روانی مراقبین و روش‌های مقابله‌ای که آن‌ها برای کاهش این فشارها به‌کار می‌برند، اطلاعات جدیدی به دست آورند.

این پژوهش از رویکرد کیفی استفاده کرده و داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۶ مراقب از مراکز درمانی بیماران آلزایمر در منطقه ریچموند هیل کانادا جمع‌آوری شده اند. انتخاب این افراد به شیوه هدفمند انجام گرفت و تا زمانی که داده‌های کافی برای تحلیل فراهم نشد، مصاحبه‌ها ادامه یافت.

نتایج این پژوهش نشان دادند که مراقبین با چالش‌های متعددی از جمله مشکلات رفتاری بیماران، کمبود حمایت اجتماعی، و فشارهای مالی روبرو هستند.

از دیگر چالش‌های گزارش‌شده، مدیریت زمان و برنامه‌ریزی روزانه بودند که باعث می‌شدند مراقبین با استرس بیشتری مواجه شوند. بااین‌حال، بسیاری از مراقبین استراتژی‌های مقابله‌ای متنوعی را برای مدیریت این فشارها به کار می‌گرفتند. برخی از آن‌ها از روش‌های فعال مانند جستجوی اطلاعات و حمایت‌های روانشناختی استفاده می‌کردند، در حالی که برخی دیگر به روش‌های انفعالی مانند اجتناب از مواجهه با مشکلات روی می‌آوردند.

همچنین، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که وجود حمایت اجتماعی و استفاده از استراتژی‌های مقابله‌ای فعال، تأثیر چشمگیری در کاهش فشار روانی مراقبین دارد.

مراقبینی که توانسته بودند از حمایت خانواده و دوستان بهره‌مند شوند، سطح استرس کمتری داشتند و بهتر توانسته بودند با شرایط خود سازگار شوند. از سوی دیگر، برخی از مراقبین نیز دستاوردهای مثبتی مانند رشد شخصی و بهبود روابط خانوادگی را تجربه کردند که نشان‌دهنده اثرات مثبت این نوع از مراقبت است.

از یافته‌های تکمیلی این پژوهش می‌توان به تأثیر شدید مشکلات رفتاری بیماران آلزایمر بر سلامت روانی مراقبین اشاره کرد. بسیاری از مراقبین به دلیل پرخاشگری یا سردرگمی بیماران، دچار اضطراب و استرس شدید می‌شدند که به مرور زمان به فرسودگی روانی منجر می‌شد.

همچنین، مشکلات مالی نیز به‌عنوان یکی از چالش‌های اساسی مراقبین مطرح بود، چرا که هزینه‌های درمانی بالا و کاهش درآمد، فشارهای مضاعفی را به آن‌ها وارد می‌کرد.

پژوهشگران امیدوارند که یافته‌های این تحقیق که در «مجله پزشکی بالینی ابن‌سینا» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی همدان منتشر شده اند،. بتوانند به ارائه راهکارهای موثرتری برای حمایت از مراقبین بیماران آلزایمر منجر شده و به بهبود کیفیت زندگی این افراد کمک کنند.

این نتایج نشان‌دهنده اهمیت توجه بیشتر به سلامت روانی و جسمانی مراقبین و ضرورت ایجاد سیستم‌های حمایتی قوی برای آن‌ها است.